Gelsterse Noabers - Gelselaarse buren

Het samenleven met buren kent vele gebruiken. Het aangename is dat je niets verplicht bent. Het sociale contact tussen de buren kenmerkt zich door een aantal activiteiten bij bijzondere gebeurtenissen. In dat kader (een goede buur is beter dan een verre vriend) brengen wij u op de hoogte van een aantal gebruiken en tradities.

Buurt maken
De nieuwkomeling neemt zelf het initiatief.
Kom je in een nieuwe buurt wonen, dan bepaal je zelf wie je als buur (noaber) neemt.
Dit wordt vaak eerst overlegd met één van de nieuwe buren. Hoe groot is de buurt, wie hoort er bij en wat zijn de gebruiken en/of activiteiten in de buurt?
Soms wordt er door de noabers een welkomstboog gemaakt, waardoor de buren officieel welkom worden geheten.

Buurtactiviteiten
De vroegere naoberschappen met een aantal tradities zijn er nog steeds.
Een aantal activiteiten worden nu gehouden met de buurten zoals ze zijn tijdens het dorpsfeest.
De meeste van deze buurten kennen buurtfeesten en een nieuwjaarsbijeenkomst.
In sommige naoberschappen is het een gebruik om bij elkaar op bezoek te gaan, bijvoorbeeld de zogeheten nieuwjaarsvisites, maar ook bij verjaardagen, ziekte of andere gelegenheden. Per buurt zijn de activiteiten verschillend.

Kroamschudden
Wordt er een kind geboren, dan kunnen de gezamenlijke buren een ooievaar plaatsen in de tuin. Soms met een toepasselijke spreuk en/of de naam van het kind. Het blijft op dat moment vaak beperkt tot het feliciteren. Later, als het kind een paar maanden ouder is, kan eventueel een kroamvisite worden gehouden. Een oude traditie bij deze visite is het geven van krentenbrood, koffie en kandij als cadeau. Als traktatie werd er vroeger dan ook een plak krentenbrood bij de koffie of thee gegeven en als je het goed deed gaf je de gevers nog een paar plakken mee naar huis.

Rouw
Als iemand in de buurt overlijdt, wordt door de familie met de begrafenisondernemer overlegd. Ook nu nog komt het voor dat de heren uit de buurt helpen met het dragen van de baar en dat de dames bij het condoleren helpen met het inschenken van de koffie. Soms wordt nog gevraagd om vooraf broodjes te smeren, maar dit kan ook anders worden geregeld. Het is aan de familie van de overledene hoe zij de uitvaart wensen te houden.

Trouw
Bij een bruiloft zijn er verschillende tradities. De meest voorkomende zijn het plaatsen van een sierlijke ereboog bij de deur van het huis en het versieren van de stoel bij de feestlocatie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van natuurlijk groen en zelfgemaakte papieren roosjes, die vooraf gezamenlijk door de buurt worden gemaakt.

Bouwen
Als er een huis wordt gebouwd is het traditie dat er op het moment dat het hoogste punt is bereikt een tak of een vlag wordt geplaatst. Meestal wordt dan ook een drankje geschonken voor allen die hebben meegeholpen.

Nieuwjaar
Met oud en nieuw gaan velen bij elkaar op bezoek. Vaak worden er in huislijke kring oliebollen en nieuwjaarsrolletjes gebakken. In een aantal buurten gaan kinderen de buurt rond om de beste wensen te brengen. Hiervoor krijgen ze dan vaak iets van snoep of fruit. Er wordt door particulieren vuurwerk afgestoken en ook komt het carbid schieten hier voor. In de adventstijd tot driekoningen kun je in de omgeving de midwinterhoorn horen.

Abraham/Sara
Wordt de buurman of de buurvrouw 50, dan wordt er een Abraham of Sara geplaatst met meestal een passende tekst daarbij. Dit wordt ook wel gedaan door familie of vrienden.

Wonen op het platteland
Wonen in Gelselaar is wonen op het platteland, waar de landbouw een van de grootste economische dragers is. Wonen in Gelselaar is een samenspel van geven en nemen. Met elkaar rekening houden voorkomt later vaak problemen. Een goede buur is belangrijker dan een verre vriend. Vaak wordt er onbewust weer dialect gesproken en daarbij zijn de betekenissen van de woorden vaak heel anders dan in het Nederlands. Houdt hierbij ook rekening met elkaar.
Op eerste paasdag wordt het paasvuur ontstoken. Dit is een gebruik uit het oosten van het land. De bevolking kan gedurende enkele weken onbewerkt hout brengen naar de plaats van het paasvuur. De dag voor het paasvuur wordt het hout dan zo hoog mogelijk opgestapeld. Zondagavond als het bijna donker is loopt de bevolking vanuit het dorp onder begeleiding van de muziekvereniging naar het paasvuur en wordt het vuur ontstoken.

Eind augustus is het tijd voor het Gelsters feest. (Gelselaar is in het dialect Gelster) Ter versiering zijn er Gelsterse vlaggen te koop bij de Oranjevereniging. Ook zijn de huizen dan versierd met kleine vlaggetjes. Vanaf de donderdag is er van alles te doen. Op vrijdag is het schoolfeest en is er ’s avonds een ballonnenoptocht. Ook is dan het vogelgooien en vogelschieten. Mannen, vrouwen en jeugd hebben elk een houten vogel waar men om de beurt op gooit of schiet. Degene die het laatste stuk hout van de paal schiet (gooit) wordt de koning(in) Op zaterdag zijn er ’s middags sportieve en ‘s avonds creatieve opdrachten voor de buurten. Aan het einde is er dan een buurt winnaar van het feest. Op zondagochtend is er een kerkdienst in de tent. De dienst heeft meestal hetzelfde thema als het feest. Vaak wordt de dag afgesloten met een optreden met muziek en/of zang.

Informatie over Gelselaar.
De belangenvereniging van het dorp genaamd “Gelselaars Belang” geeft een info boekje uit met informatie over de Gelselaarse verenigingen en bedrijven. Er is een plaatselijk krantje “’t Gaanzepraötje” dat eens per kwartaal uitkomt met het plaatselijk nieuws. Hierin vindt u ook een agenda van alle activiteiten. In de agenda staan ook de data wanneer er oud papier en oud ijzer wordt opgehaald.
Er is een eigen website (www.gelselaar.nl) waar u het laatste nieuws (met foto’s) kunt lezen. Het is een mooie site die goed wordt bijgehouden.
De gemeente Berkelland geeft jaarlijks een afvalstoffen kalender uit met de gegevens over vuilnis, GFT afval en tuinafval. Vuilnis wordt op dit moment in Gelselaar opgehaald eens per 2 weken op de vrijdag. Alleen in de kern is het mogelijk de groene container eens per 2 weken aan te bieden.

Gemeentegids gemeente Berkelland.
Jaarlijks komt er een nieuwe gemeentegids uit met alle actuele gegevens van de gemeente zoals adressen en plattegronden. Ook vindt u een overzicht van organisaties, verenigingen en bedrijven. In de gids 2009 vindt U tussen blz. 96 en 97 een handige wijzer met telefoonnummers en advies met wat te doen bij een ramp.

Tot besluit heten we nieuwkomers van harte welkom in ons midden en hopen we dat oud en jong, geboren of gekomen, iedereen zich hier thuis voelt en op eigen wijze geniet van het leven in ons dorp. Deze informatie kan in elk geval een aantal dingen duidelijk maken.